سکته قلبی/مغزی، یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ در جهان هستند. بسیاری از افراد، حتی با مصرف حداکثری داروهای کاهنده کلسترول مانند استاتین‌ها، هنوز خطر باقی‌مانده‌ای دارند. اینجا دارویی به نام ایکواپنت اتیل (IPE) وارد می‌شود. این دارو، که از اسید چرب امگا-۳ خالص‌شده ساخته شده، ابتدا در سال ۲۰۱۲ برای درمان چربی خون بسیار بالا تایید شد و در سال ۲۰۱۹ برای کاهش خطر حوادث قلبی در افراد با تری‌گلیسرید متوسط (۱۵۰-۴۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) و عوامل خطر مانند دیابت یا بیماری قلبی، گسترش یافت.

در آزمایش بزرگ REDUCE-IT، که بیش از ۴۰۰۰ بیمار را بررسی کرد، IPE نشان داد که می‌تواند مرگ قلبی، سکته، حمله قلبی و نیاز به جراحی عروق را تا حد زیادی کاهش دهد. اما در این آزمایش، بیماران دریافت‌کننده IPE کمی بیشتر از گروه placebo (دارونما) با عوارضی مانند فیبریلاسیون دهلیزی (نامنظمی ضربان قلب)، خونریزی، یبوست و ورم پا مواجه شدند. مثلا در آزمایش، حدود ۵.۳% بیماران فیبریلاسیون دهلیزی، ۱۱.۸% خونریزی، ۵.۴% یبوست و ۶.۵% ورم پا گزارش کردند. این اعداد در برچسب دارو (که بر اساس آزمایش‌ها نوشته می‌شود) هم مشابه است.

حالا سؤال این است: آیا این عوارض در زندگی واقعی هم به همین اندازه شایع هستند؟ محققان در این مطالعه جدید، داده‌های واقعی از بیش از ۱۳۰۰۰ بیمار آمریکایی را که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، IPE مصرف کرده بودند، بررسی کردند. این داده‌ها از پایگاه MarketScan گرفته شده و بیماران را تا ۴ سال دنبال کرده است. نکته جالب: بیماران با سابقه قبلی این عوارض حذف شدند تا نتایج دقیق‌تر باشد.

نتایج نشان داد که در دنیای واقعی، این عوارض خیلی کمتر اتفاق می‌افتد – حدود یک سوم تا یک پنجم آنچه در آزمایش گزارش شده. مثلا:

• فیبریلاسیون دهلیزی: ۱% (در مقابل ۵.۳% در آزمایش)
• خونریزی: ۴.۳% (در مقابل ۱۱.۸%)
• یبوست: ۱.۳% (در مقابل ۵.۴%)
• ورم پا: ۱.۹% (در مقابل ۶.۵%)

چرا این تفاوت؟ در آزمایش‌های بالینی، نظارت خیلی دقیق است و هر عارضه کوچک گزارش می‌شود. اما در زندگی واقعی، پزشکان و بیماران ممکن است عوارض خفیف را کمتر ثبت کنند، یا بیماران واقعی با شرایط متفاوت (مثل سن کمتر یا مصرف همزمان داروهای دیگر) باشند. در این مطالعه، میانگین سن بیماران واقعی ۵۳ سال بود (در مقابل ۶۳ سال در آزمایش)، و حدود ۲۸% بدون استاتین IPE مصرف می‌کردند.

چرا این مهم است و چطور استفاده کنیم؟ این یافته‌ها نشان می‌دهد که IPE در شرایط روزمره ممکن است بهتر تحمل شود و عوارض کمتری داشته باشد.