چروکیدگی استنت: خطری پنهان در درمان رگهای قلب
تصور کنید در حین عمل آنژیوپلاستی برای باز کردن رگ مسدود قلب، استنت (لوله فلزی کوچک) ناگهان چروکیده شود و منجر به ایست قلبی گردد. این عارضه نادر اما کشنده، در یک مورد واقعی برای مردی ۷۸ ساله رخ داد، اما با تشخیص سریع و اقدام هوشمندانه پزشکان، جان او نجات یافت. این گزارش نشان میدهد چگونه فناوریهای پیشرفته مانند تصویربرداری داخل رگ (IVUS) میتواند چنین بحرانهایی را مدیریت کند و زندگیها را حفظ کند.
آنژیوپلاستی یا PCI (دخالت از راه پوست در رگهای قلب) یکی از روشهای رایج برای درمان سکته قلبی و گرفتگی رگهاست. در این روش، پزشکان یک لوله فلزی کوچک به نام استنت را داخل رگ قرار میدهند تا آن را باز نگه دارد. اما گاهی اوقات، عوارض نادری مانند "چروکیدگی استنت" (stent crumpling) رخ میدهد که میتواند جریان خون را مختل کند و منجر به مشکلات جدی مانند تشکیل لخته، سکته قلبی مجدد یا حتی مرگ شود.
در این گزارش موردی، مردی ۷۸ ساله که چهار روز پیش سکته قلبی حاد (STEMI) را با داروهای حلکننده لخته پشت سر گذاشته بود، برای آنژیوپلاستی elective (برنامهریزیشده) روی رگ اصلی قلب (LAD) بستری شد. او علائم مداوم درد قفسه سینه داشت و نوار قلب و اکوی قلب نشاندهنده آسیب به عضله قلب بود. پزشکان دو استنت همپوشان را در رگ قرار دادند، اما هنگام باد کردن بالون برای گسترش استنت (post-dilation)، سیم راهنما ناخواسته از پشت استنت عبور کرد و باعث چروکیدگی یکطرفه استنت شد. این اتفاق منجر به تشکیل لخته، کاهش جریان خون و در نهایت ایست قلبی شد.
پزشکان بلافاصله احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کردند، داروی حلکننده لخته داخل رگ تزریق کردند و با استفاده از IVUS (تصویربرداری اولتراسوند داخل رگ) مشکل را تشخیص دادند. IVUS مانند یک دوربین دقیق داخل رگ عمل میکند و نشان داد که استنت چروکیده و بخشی از آن داخل رگ شناور است. برای حل مشکل، استنت چروکیده را با یک استنت جدید "له" کردند (crushing technique) و با باد کردن بالون، جریان خون را به حالت طبیعی (TIMI III) بازگرداندند. بیمار پس از چهار روز با داروهای ضدلخته (آسپیرین و کلوپیدوگرل) مرخص شد و در پیگیریهای بعدی بدون مشکل بود.
این عارضه نادر است و در ۸ تا ۲۰ درصد موارد PCI ممکن است انواع شکست استنت رخ دهد، اما چروکیدگی معمولا به دلیل کلسیفیکاسیون شدید رگ، پیچخوردگی رگ یا اشتباه فنی مانند عبور اشتباه سیم راهنما اتفاق میافتد. بررسی ادبیات نشان میدهد موارد مشابهی در بیماران مختلف (از ۴۴ تا ۷۴ ساله) گزارش شده، مانند چروکیدگی ناشی از سیم در رگ RCA یا بیرونزدگی استنت به آئورت، که اغلب با تکنیکهای بازیابی یا خرد کردن استنت مدیریت شدهاند.
نکات کاربردی:
- پیشگیری: اگر سابقه سکته قلبی یا گرفتگی رگ دارید، در مورد استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند IVUS یا OCT (تصویربرداری نوری) با پزشک خود صحبت کنید. این ابزارها کمک میکنند مشکلات پنهان زودتر تشخیص داده شوند و خطر عوارض کاهش یابد.
- علائم هشدار: پس از آنژیوپلاستی، اگر درد قفسه سینه، تنگی نفس یا خستگی شدید داشتید، فوری به پزشک مراجعه کنید.
- مدیریت: پزشکان میتوانند با تکنیکهایی مانند خرد کردن استنت یا استفاده از سیمهای پشتیبان (buddy wires) این عارضه را کنترل کنند. مطالعات نشان میدهد IVUS میتواند نرخ موفقیت عمل را افزایش دهد و عوارض را تا ۳۰ درصد کاهش دهد.
- پیام کلیدی: این گزارش تاکید میکند که تشخیص سریع با تصویربرداری پیشرفته، کلید نجات جان در چنین بحرانهایی است. اگر بیمار قلبی هستید، از پزشک بخواهید در مورد ریسکهای احتمالی و راههای پیشگیری توضیح دهد تا درمان شما ایمنتر شود. این دانش میتواند به بیماران کمک کند تا فعالانه در مراقبت از سلامت خود شرکت کنند و پزشکان را به استفاده بیشتر از ابزارهای مدرن ترغیب کند.
ارسال نظر