بیماری‌های قلبی-عروقی یکی از اصلی‌ترین علل مرگ در جهان هستند و آنژیوپلاستی عروق کرونر (PCI) به عنوان روش اصلی درمان برای بیماران مبتلا به سندرم کرونری حاد (ACS) شناخته می‌شود. این روش با باز کردن عروق مسدودشده قلب، به بهبود جریان خون کمک می‌کند. اما مطالعات نشان داده‌اند که نتایج این درمان ممکن است بین زنان و مردان متفاوت باشد.

در این متاآنالیز (بررسی جامع ۳۲ مطالعه بالینی با بیش از ۷۸ هزار بیمار)، محققان تفاوت‌های جنسیتی در عوارض قلبی-عروقی عمده (MACE) و اجزای آن مانند مرگ کلی، مرگ قلبی، حمله قلبی (MI)، سکته مغزی و نیاز به تکرار آنژیوپلاستی را بررسی کردند. نتایج بر اساس زمان‌بندی کوتاه‌مدت (کمتر از ۱ ماه)، میان‌مدت (کمتر از ۱ سال) و بلندمدت (بیش از ۱ سال) دسته‌بندی شده‌اند.

• در کوتاه‌مدت (کمتر از ۱ ماه پس از PCI): زنان نسبت به مردان ریسک بالاتری برای MACE (۴۳% بیشتر)، مرگ کلی (۱۵۱% بیشتر) و حمله قلبی (۳۳% بیشتر) دارند. همچنین، خونریزی عمده در زنان حدود ۲۰۵% بیشتر است. این نشان می‌دهد زنان در روزهای اولیه پس از عمل نیاز به نظارت دقیق‌تری دارند، مانند کنترل منظم فشار خون و مصرف داروهای ضدلخته.
• در میان‌مدت (کمتر از ۱ سال): زنان با ریسک بالاتر MACE (۲۶% بیشتر)، مرگ کلی (۴۴% بیشتر)، مرگ قلبی (۲۹% بیشتر)، حمله قلبی (۱۷% بیشتر) و سکته مغزی (۴۷% بیشتر) مواجه هستند. خونریزی عمده نیز ۸۸% بیشتر است. پزشکان می‌توانند با تمرکز بر عوامل خطر مانند فشار خون بالا (که در زنان شایع‌تر است) و دیابت، این ریسک‌ها را کاهش دهند.
• در بلندمدت (بیش از ۱ سال): زنان همچنان ریسک بالاتری برای MACE (۱۱% بیشتر)، مرگ کلی (۲۹% بیشتر) و مرگ قلبی (۳۰% بیشتر) دارند، اما تفاوتی در حمله قلبی، سکته یا نیاز به تکرار آنژیوپلاستی دیده نمی‌شود. این تاکید می‌کند بر اهمیت سبک زندگی سالم مانند ترک سیگار (که در مردان شایع‌تر است اما زنان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد) و کنترل وزن.
•  

چرا این تفاوت‌ها وجود دارد؟ زنان معمولا در سنین بالاتر (میانگین ۶۸ سال در مقابل ۶۲ سال مردان) به PCI نیاز پیدا می‌کنند و عوامل خطر مانند فشار خون بالا (۶۸% در زنان در مقابل ۵۷% مردان) و دیابت در آن‌ها بیشتر است. همچنین، زنان ممکن است عروق کوچک‌تری داشته باشند که عمل را پیچیده‌تر می‌کند.

توصیه‌های کاربردی برای بیماران و پزشکان:

• برای زنان: قبل از PCI، با پزشک خود در مورد ریسک‌های شخصی صحبت کنید. پس از عمل، علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا خونریزی را جدی بگیرید و به طور منظم چک‌آپ کنید.
• برای پزشکان: درمان را بر اساس جنسیت شخصی‌سازی کنید، مانند استفاده از دوزهای مناسب داروها برای جلوگیری از خونریزی.
• برای همه: پیشگیری بهترین راه است؛ رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل عوامل خطر مانند سیگار و فشار خون می‌تواند نیاز به PCI را کاهش دهد.