گزارشی از مطالعه کوهورت تهران (TeCS)
شیوع و عوامل مرتبط با الگوهای غیرطبیعی نوار قلبی (ECG) نشان‌دهنده کانالوپاتی‌های قلبی در جمعیت عمومی بزرگسال تهران، ایران
چندین کانالوپاتی قلبی تا به امروز شناسایی شده‌اند که شایع‌ترین آن‌ها شامل سندرم QT طولانی (LQTS)، سندرم QT کوتاه (SQTS)، سندرم بروگادا (BrS) و ریپلاریزاسیون زودرس (ER) هستند. LQTS و SQTS به ترتیب با طولانی شدن و کوتاه شدن فاصله QT در نوار قلب (ECG) مشخص می‌شوند. این شرایط معمولاً با سنکوپ، آریتمی‌های قلبی و مرگ ناگهانی قلبی (SCD) همراه هستند. BrS با افزایش قطعه ST در لیدهای پره‌کاردیال سمت راست، در غیاب ایسکمی، اختلالات الکترولیتی یا بیماری‌های ساختاری قلب تعریف می‌شود و می‌تواند با فیبریلاسیون بطنی (VF) و SCD مرتبط باشد. الگوی ER، که نشانگری دیگر برای کانالوپاتی‌ها است، قبلاً خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شد، اما اخیراً با فیبریلاسیون بطنی ایدیوپاتیک و SCD ارتباط پیدا کرده است.
کانالوپاتی‌های قلبی که منجر به SCD می‌شوند، به‌طور معمول در نوزادان، کودکان و جوانان دیده می‌شوند که فاقد بیماری ساختاری مهم قلبی یا عوامل خطر قلبی‌عروقی هستند. با این حال، الگوهای ECG نشان‌دهنده این اختلالات، حتی بدون علائم بالینی، در بزرگسالی نیز ممکن است وجود داشته باشند و نشان‌دهنده آن است که ناهنجاری‌هایی در ریپلاریزاسیون و هدایت وجود دارد که می‌تواند بدون علت شناسایی‌شده منجر به SCD شود. SCD چالشی برای پزشکان است، زیرا ممکن است تنها تظاهر یک مشکل قلبی باشد. بنابراین، تعیین شیوع چنین ناهنجاری‌های ECG و عوامل مرتبط با آن‌ها در جمعیت‌های محلی حائز اهمیت است. این اطلاعات می‌تواند به توسعه راهبردهای مقرون‌به‌صرفه برای پیشگیری، تشخیص به‌موقع و درمان کمک کند.
شیوع فاصله‌های QTc طولانی و کوتاه در جمعیت عمومی در کشورهای مختلف متفاوت است. این تفاوت به ویژگی‌های جمعیتی و معیارهای تعریف طولانی یا کوتاه بودن این فاصله‌ها بستگی دارد و از 0.17 تا 31.6% و از 0.02 تا 9% متغیر است. یک فراتحلیل اخیر نشان می‌دهد که شیوع الگوهای ER نیز بر اساس جمعیت متفاوت است و از 1.3 تا 45.8% متغیر بوده و شیوع کلی آن 11.6% است. همچنین، تفاوت‌های معناداری در شیوع الگوی ECG نوع BrS در جمعیت‌های مختلف وجود دارد که از 0.07 تا 6% متغیر است. تحقیقات گذشته نیز ارتباطاتی بین الگوهای مذکور ECG و ویژگی‌های جمعیتی و بالینی مختلف شناسایی کرده‌اند؛ اگرچه برخی از این ارتباطات در بین مطالعات سازگار هستند، اما بیشتر آن‌ها بین جمعیت‌های مختلف متفاوت هستند.
به همین منظور سجاد احمدی و همکاران مطالعه ای با هدف تعیین فراوانی فاصله‌های QT طولانی، فاصله‌های QT کوتاه، الگوهای ECG نوع BrS و الگوهای ER در نمونه‌ی تصادفی از بزرگسالان ظاهراً سالم ساکن تهران انجام دادند. همچنین، این مطالعه به شناسایی عوامل مرتبط با این الگوهای ECG نیز پرداخت.
ویژگی‌های بالینی و نوار قلب‌های ۱۲ لید شرکت‌کنندگان در مطالعه کوهورت تهران مورد بررسی قرار گرفتند. فاصله‌های QT طولانی و کوتاه، الگوهای سندرم BrS و ER با استفاده از نرم‌افزار ارزیابی کامپیوتری، که توسط متخصصان قلب تأیید شده است، ارزیابی شدند. مدل‌های رگرسیون لجستیک برای شناسایی عوامل مرتبط با شیوع الگوهای مختلف ECG استفاده شدند.
از میان ۷۶۷۸ نوار قلب موجود، ۷۳۵۰ مورد در این تحلیل گنجانده شدند. نتایج این مطالعه که در مجله ی BMC Cardiovascular Disorders در سال 2024 به چاپ رسید نشان داد که فاصله QT طولانی، الگوی ER، الگوی BrS و فاصله QT کوتاه به ترتیب در 3.08%، 1.43%، 0.31% و 0.03% از شرکت‌کنندگان وجود دارد. شیوع فاصله QT طولانی با افزایش سن، مصرف تریاک و فشار خون افزایش یافت. سن کمتر، شاخص توده بدنی (BMI) پایین‌تر، مصرف الکل و جنسیت مرد با شیوع بالاتر الگوی ER به‌طور مستقل مرتبط بودند. اکثر افرادی که دارای الگوهای BrS بودند مرد (95%) بوده و در مقایسه با افراد بدون الگوی BrS، BMI پایین‌تر، لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا و پایین و کلسترول کل کمتری داشتند. در پیگیری با میانگین ۳۰.۲ ماه، مرگ‌ومیر ناشی از همه علل در گروهی با الگوهای غیرطبیعی نوار قلبی (6.3%) تقریباً دو برابر بیشتر از گروه بدون چنین الگوهایی (2.96%) بود.
ارسال نظر