شیوع فعالیت بدنی ناکافی در بزرگسالان ساکن تهران: گزارش مقطعی از مطالعه کوهورت تهران (TeCS)
بر اساس دستورالعمل های اخیر سازمان بهداشت جهانی (WHO) در مورد فعالیت بدنی (PA) و رفتار بی تحرک، PA ناکافی، که به عنوان عدم تحرک فیزیکی یا PA کم نیز شناخته می شود، کمتر از 150 دقیقه PA هوازی با شدت متوسط یا 75 دقیقه با شدت شدید است. تقریباً از هر سه زن و یک مرد یک نفر در سراسر جهان در سال 2016 فعالیت بدنی کافی نداشتند و این میزان برای کشورهای پردرآمد بالاتر بود. به عنوان یک مسئله مهم در سراسر جهان، فقدان PA کافی به شدت با خطر بیماری های غیرواگیر (NCDs) مانند فشار خون بالا، دیابت نوع 2 (DM)، سرطان سینه، سرطان روده بزرگ، درد مزمن و افسردگی مرتبط است. هزینه های مراقبت های بهداشتی جهانی که مستقیماً با PA ناکافی مرتبط است، در سال 2013 مبلغی برابر با 54 میلیارد دلار برآورد شد که 14 میلیارد دلار دیگر با بهره وری از دست رفته مرتبط است. علاوه بر این، 1 تا 3 درصد از هزینه های ملی مراقبت های بهداشتی به عدم فعالیت نسبت داده می شود.
مطالعات متعدد شیوع PA ناکافی و تکامل آن در طول زمان در مناطق در حال توسعه، مانند خاورمیانه و شمال آفریقا را بررسی کرده اند. علاوه بر این، چندین بررسی تخمین زده اند که PA کافی در ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه وجود ندارد. با توجه به گزارش های اخیر، شیوع PA ناکافی در ایران حدود 51.3 درصد برای کل جمعیت است. علاوه بر این، شیوع PA ناکافی در بزرگسالان ایرانی بالای 18 سال از سال 2001 تا 2016 دو برابر شده است، که به این معنی است که بیش از نیمی از جمعیت تا سال 2016 دارای PA ناکافی بودند. علاوه بر این، PA ناکافی حدود 3.7 درصد از مرگ و میرهای همه علل در ایران در سال 2019 را به خود اختصاص داده است.
برای بررسی PA در بزرگسالان تهران، شروین مصورعلی و همکاران مطالعه ای با استفاده از داده های مطالعه کوهورت تهران (TeCS) انجام دادند که به بررسی شیوع و عوامل مستقل تعیین کننده PA ناکافی می پرداخت.
در این مطالعه از داده های TeCS با داده های کامل در PA استفاده شد. PA از طریق یک سوال مقیاس لیکرت ارزیابی و در سه گروه طبقه بندی شد. با استفاده از داده‌های سرشماری ملی سال 1395، شیوع PA ناکافی بر حسب سن و جنس در تهران تعیین شد. مدل رگرسیون لجستیک تعدیل شده برای خنثی کردن عوامل تأثیرگذار و تعیین عوامل مرتبط با PA ناکافی استفاده شد.
نتایج این مطالعه که در سال 2024 در مجله ی BMC Public Health به چاپ رسید نشان داد که شیوع وزنی PA ناکافی در بین 8213 شهروند بزرگسال شهر تهران 16.9 درصد و در بین زنان شیوع بیشتری داشت (19.0 درصد در مقابل 14.8 درصد در بین مردان). به‌علاوه، گروه‌های سنی بالاتر، افراد بیکار، زنان خانه‌دار و شرکت‌کنندگان بی‌سواد شیوع بسیار بالاتری از PA ناکافی را نشان دادند. علاوه بر این، مناطق مرکزی و جنوبی تهران دارای نرخ های بالاتری از PA ناکافی بودند. در رابطه با مدل رگرسیون تعدیل شده، سن بالاتر (3.24-5.60)، سطح تحصیلات پایین (p < 0.001)، بیکاری ( 1.28-2.55)، خانه دار بودن (01.15-1.8)، شاخص توده بدنی بالاتر (1.56-2.18)، مصرف تریاک (1.46-2.52)، دیابت شیرین (1.48-1.06)، فشار خون بالا (1.11-1.50) و بیماری های عروق کرونر (1.05-1.61) به طور معنی داری با PA ناکافی مرتبط بودند.
عوامل مرتبط شناسایی‌شده به‌عنوان راهنمای ارزشمندی برای سیاست‌گذاران در توسعه استراتژی‌های مداخله مناسب برای رسیدگی به نیازهای جمعیت‌های پرخطر، به‌ویژه در میان افراد مسن و زنان می تواند عمل کند.
ارسال نظر