اپیدمیولوژی و شیوع دیس لیپیدمی در میان جمعیت بزرگسال شهر تهران: مطالعه ای از کوهورت تهران
دیس لیپیدمی اختلال در سطح سرمی چربی‌ها شامل افزایش یا کاهش غیرطبیعی است که شامل انواع مختلفی از اختلال در سوخت‌وساز چربی‌ها است که موجب بالا رفتن میزان سرمی یک یا تعدادی از آن‌ها مانند: کلسترول، تری‌گلیسرید به صورت VLDL و LDL در خون می‌شوند. دیس‌لیپیدمی یکی از عوامل اصلی خطر برای بروز بیماری عروق کرونری (CAD)، سکته مغزی (CVA) و بیماری عروق محیطی (PVD) میباشد که می‌توان با تغییر شیوه زندگی، رژیم غذایی و داروها بر آن تأثیر گذاشت و آن را تغییر داد. بالا رفتن میزان سرمی چربی‌ها می‌تواند منجر به تشکیل پلاک‌های آترواسکلروز در سرخرگ‌های کرونری شود که امکان حمله های قلبی را افزایش میدهد. به همین منظور اکبر شفیعی و همکاران مطالعه ای را در مورد میزان شیوع دیس‌لیپیدمی و پروفایل‌های چربی غیرطبیعی در تهران را انجام دادند.
در این مطالعه از داده‌های 8072 فرد 35 ≥ از مطالعه کوهورت تهران (TeCS) استفاده شد. کلسترول تام سرم ناشتا (TC)، لیپوپروتئین-کلسترول با چگالی کم (LDL-C)، لیپوپروتئین-کلسترول با چگالی بالا (HDL-C) و تری گلیسیرید اندازه گیری شد. دیس لیپیدمی بر اساس معیارهای پانل III درمان بزرگسالان برنامه آموزش کلسترول ملی و LDL/HDL بالا به عنوان نسبت 2.5> تعریف شد. نرخ شیوع استاندارد شده سن-جنس بر اساس سرشماری ملی سال 2016 محاسبه شد. علاوه بر این، توزیع جغرافیایی دیس‌لیپیدمی و ناهنجاری‌های چربی در سراسر مناطق شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.
شیوع استاندارد شده از نظر سنی 82.7% برای دیس لیپیدمی، 36.9% برای هیپرتری گلیسیریدمی، 22.5% برای هیپرکلسترولمی، 29.0٪ برای LDL-C بالا، 55.9٪ برای HDL-C پایین و 54.1٪ برای LDL/HDL بالا در جمعیت بزرگسال تهران بود. شیوع دیس لیپیدمی، HDL-C پایین و نسبت LDL/HDL بالا در مناطق شمالی، هیپرکلسترولمی در نیمه جنوبی بیشتر و LDL-C بالا در مناطق میانه شمالی و جنوبی تهران شیوع بیشتری داشت.
نتایج این مطالعه که در مجله ی Archives of Iranian Medicine در سال 2024 به چاپ رسید، شیوع بالایی از دیس لیپیدمی به ویژه LDL/HDL بالا را در جمعیت بزرگسال تهران را نشان داد. پروفایل دیس لیپیدمی اطلاعات مهمی را برای سیاست های بهداشت عمومی برای بهبود مداخلات پیشگیرانه و کاهش عوارض و مرگ و میر مرتبط با دیس لیپیدمی در آینده فراهم می کند.
تهییه و تنظیم: امین محسن زاده
