ارتباط وابسته به سن بین آنوریسم و سپتوم بین دهلیزی زائد با PFO
حرکت اضافی یا "رقص" سپتوم بین دهلیزی (IAS) یک پدیده قابل مشاهده در معاینات معمول اکوکاردیوگرافی است که با وجود بافت زائد، همراه با یا بدون برآمدگی آنوریسمی مشخص می‌شود. آنوریسم سپتوم بین دهلیزی (ASA) که به عنوان یک ناهنجاری قلبی نادر اما قابل تشخیص شناخته می‌شود، به صورت برآمدگی کیسه‌مانند دیواره بین دهلیزی، عمدتاً در ناحیه فوسا اووالیس (حفره بیضی شکل)، دیده می‌شود که به سمت دهلیز راست، چپ یا هر دو دهلیز برجسته می‌شود. به همین دلیل،IAS زائد به تحرک سپتوم بین دهلیزی اشاره دارد که معیارهای لازم برای تشخیص آنوریسم را ندارد. شیوع ASA بسته به جمعیت مورد مطالعه، ابزار تشخیصی و تعریف به کار رفته، از 0.2 تا 4 درصد در اکوکاردیوگرافی ترانس‌توراسیک (TTE) و 2 تا 10 درصد در اکوکاردیوگرافی ترانس‌ازوفاژیال (TEE) متغیر است.
مطالعات اخیر، از جمله دو مطالعه با 15,234 و 16,570 شرکت‌کننده، شیوع ASA را به ترتیب 2.42% و 2.4% گزارش کرده‌اند که در هر دو مطالعه شیوع آن در زنان بیشتر بوده است. ASA به عنوان یک ناهنجاری مادرزادی در نظر گرفته می‌شود، اما برخی مطالعات گرادیان فشار بین دهلیزی را به عنوان یک عامل مؤثر مطرح کرده‌اند. تشخیص ASA اغلب به‌طور تصادفی در افراد بدون علامت انجام می‌شود، اما از نظر بالینی اهمیت زیادی دارد. شنت‌های بین دهلیزی، به‌ویژه فورامن بیضی باز (PFO)، افتادگی دریچه میترال و فیبریلاسیون دهلیزی (AF) از جمله پیچیدگی‌های شایع مرتبط با ASA هستند. ASA یک پیش‌بینی‌کننده مستقل برای رویدادهای ترومبوآمبولیک و منبع بالقوه آمبولی در افراد زیر 45 سال است. به‌طور قابل‌توجهی، این ناهنجاری به جز در موارد همراه با PFO، به‌ویژه در بیماران کمتر از 55 سال، به‌طور معناداری با سکته ایسکمیک مرتبط نیست.
در عمل بالینی معمول، بیماران علامت‌دار با حرکت غیرطبیعی IAS در ارزیابی‌های اکوکاردیوگرافی معمولی نیاز به بررسی‌های بیشتری دارند. در عین حال، بیماران بدون علامت با حرکت غیرطبیعی IAS که معیارهای کامل آنوریسم را ندارند، معمولاً مورد بررسی بیشتر قرار نمی‌گیرند. با این حال، اینکه آیا IAS زائد نیز مانند ASA با عوارض مشابه همراه است یا خیر، هنوز مشخص نیست. علاوه بر این، نقش افزایش سن در بروز حرکت غیرطبیعی IAS و ارتباط آن با PFO هنوز بررسی نشده است. بنابراین، آرزو ظروفیان و همکاران مطالعه ای با هدف تعیین و مقایسه شیوع و عوامل خطر مربوط به IAS زائد و آنوریسمی و بررسی ارتباط آن با PFO در گروه‌های سنی مختلف انجام دادند.
در مجموع 15,288 بیمار که از مارس 2019 تا مارس 2021 در مرکز قلب تهران تحت اکوکاردیوگرافی ترانس‌توراسیک (TTE) قرار گرفتند، در این مطالعه گنجانده شدند. اکوکاردیوگرافی با ماده حاجب برای بیمارانی که مشکوک به PFO بودند، انجام شد. داده‌ها به‌صورت گذشته‌نگر از پایگاه داده‌های قبلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شیوع سپتوم بین دهلیزی آنوریسمی و زائد و ارتباط آن‌ها با سن و وجود PFO ارزیابی شد.
نتایج این مطالعه که در ژورنال The International Journal of Cardiovascular Imaging در سال 2024 به چاپ رسید نشان داد که سپتوم بین دهلیزی آنوریسمی در 4٪ و سپتوم زائد ایزوله در 12.4٪ از شرکت‌کنندگان وجود دارد. گروه مبتلا به آنوریسم بیشتر شامل افراد مسن‌تر، زنان و با شیوع بالاتر PFO بود. شیوع PFO در میان بیماران مبتلا به سپتوم بین دهلیزی آنوریسمی حدود 14.4٪ و در بیماران دارای سپتوم زائد 5.3٪ بود. در هر دو گروه، شیوع حرکت غیرطبیعی سپتوم بین دهلیزی از گروه سنی جوان‌تر به گروه سنی مسن‌تر افزایش یافت، در حالی که شیوع PFO کاهش پیدا کرد.
در نتیجه، شیوع PFO در میان بیماران مبتلا به سپتوم بین دهلیزی آنوریسمی حدود 2.5 برابر بیشتر از بیماران با سپتوم زائد و 24 برابر بیشتر از جمعیت عادی بود. روند افزایشی مشاهده شده در گروه‌های سنی مختلف نشان‌دهنده نقش احتمالی سن در پاتوفیزیولوژی حرکت غیرطبیعی سپتوم بین دهلیزی است. علاوه بر این، کاهش شیوع PFO در میان بیماران اهمیت بالینی آن را به عنوان یک عامل خطر مهم برجسته می‌کند.
ارسال نظر