مرکز تحقیقات در خلاصه سیاستی جدید خود با عنوان "خلاصه مدیریتی وضعیت مصرف دخانیات در جمیعت شهر تهران"، به بررسی روند شیوع مصرف سیگار، قلیان و پیپ در تهران پرداخته است. بر اساس یافته‌ها، شیوع مصرف سیگار در مردان از ۲۰.۴ درصد در سال‌های گذشته به ۱۷.۷ درصد کاهش یافته، در حالی که این رقم در زنان حدود ۱.۹ درصد باقی مانده است. گزارش نشان می‌دهد که بالاترین نرخ مصرف در گروه سنی ۴۵ تا ۵۴ سال مشاهده می‌شود و روند کلی مصرف در مردان و زنان طی سال‌های اخیر کاهشی بوده است.

مناطق مرکزی و جنوبی تهران شیوع بالاتری از مصرف سیگار (بالای ۱۸ درصد) را نشان می‌دهند، در حالی که مصرف قلیان در مناطق شمالی بیشتر رواج دارد. همچنین، دیاگرام ون گزارش می‌کند که از میان مصرف‌کنندگان، ۶۹.۵ درصد (۱۱۱ نفر از نمونه) تنها سیگار می‌کشند، ۲۱.۵ درصد (۳۴۳ نفر) قلیان مصرف می‌کنند و ۱.۳ درصد (۲۱ نفر) از پیپ استفاده می‌کنند. هم‌پوشانی مصرف انواع محصولات تنباکو نیز حدود ۰.۶ درصد برای سیگار و قلیان، و ارقام کمتری برای سایر ترکیب‌ها گزارش شده است.

این خلاصه سیاستی بر خطرات بهداشتی مصرف تنباکو تاکید دارد و اشاره می‌کند که مصرف این محصولات عامل اصلی بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان ریه و اختلالات تنفسی است. بر اساس مراجع جهانی مانند گزارش WHO در سال ۲۰۲۱، مصرف قلیان به دلیل تولید دود بیشتر، ریسک بالاتری نسبت به سیگار دارد. گزارش همچنین به مطالعات ایرانی مانند نظرسنجی STEPS اشاره کرده که نشان‌دهنده افزایش مصرف قلیان در میان جوانان است.

اجرای سیاست‌هایی مانند افزایش مالیات بر محصولات تنباکو (حداقل تا ۷۵ درصد قیمت خرده‌فروشی)، ممنوعیت کامل تبلیغات و حمایت از برنامه‌های ترک سیگار ضروری است. همچنین، تمرکز بر آموزش عمومی، به ویژه در مدارس و جوامع محلی، برای پیشگیری از شروع مصرف در سنین پایین پیشنهاد می‌شود. این گزارش بخشی از تلاش‌های مرکز تحقیقات برای حمایت از سیاست‌گذاری‌های مبتنی بر شواهد در حوزه سلامت عمومی است.