مرور سیستماتیک و متاآنالیز به‌روز شده از کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده
نتایج قلبی‌عروقی زیرگروه‌های مهارکننده‌های SGLT2 در دیابت نوع ۲
یکی از چالش‌های نگران‌کننده برای سیستم‌های بهداشت و درمان در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، دیابت نوع ۲ است که برآورد می‌شود تا سال ۲۰۴۰ بیش از ۶۰۰ میلیون نفر را درگیر کند. این بیماری مزمن همراه با عواملی مانند فشار خون بالا، چاقی، سیگار کشیدن، دیس‌لیپیدمی، افسردگی و سبک زندگی کم‌تحرک، از عوامل اصلی خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی محسوب می‌شود. تخمین زده شده است که تقریباً ۳۲٪ از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به اشکال مختلفی از بیماری‌های قلبی‌عروقی مبتلا هستند.
این بیماری‌ها یکی از مهم‌ترین علل بیماری و مرگ‌ومیر در جمعیت عمومی محسوب می‌شوند و در بیماران دیابتی شیوع بیشتری دارند. با توجه به روند رو به رشد بروز و شیوع دیابت نوع ۲ و نقش غیرقابل‌انکار بیماری‌های قلبی‌عروقی در مرگ‌ومیر این بیماران، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه ارتباط این دو وضعیت سلامتی انجام شده است. مطالعات پیشین نشان داده‌اند که کنترل بهینه گلوکز خون می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی و مرگ‌ومیر مرتبط را در بیماران دیابتی کاهش دهد.
بر اساس آخرین نسخه دستورالعمل‌های انجمن دیابت آمریکا که در زمستان ۲۰۲۳ منتشر شد، مهارکننده‌های SGLT-2 و آگونیست‌های GLP-1 به‌عنوان درمان خط اول برای بیماران دیابتی نوع ۲ که در معرض خطر بالای بیماری‌های قلبی‌عروقی آترواسکلروتیک، نارسایی قلبی و/یا بیماری مزمن کلیوی قرار دارند، توصیه شده‌اند. مهارکننده‌های SGLT-2 ویژگی‌های مثبتی دارند که در درمان دیابت مؤثر هستند. این داروها مانند امپاگلیفلوزین، داپاگلیفلوزین، کاناگلیفلوزین، ایپراگلیفلوزین، ارتوگلیفلوزین، سوتاگلیفلوزین و لوسئوگلیفلوزین، دفع ادراری گلوکز را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، می‌توانند سطح هموگلوبین گلیکوزیله، وزن بدن و فشار خون را کاهش داده، توده‌ی گلبول‌های قرمز را افزایش داده و متابولیسم قلب را بهبود بخشند. انتخاب داروی مناسب بر اساس ویژگی‌های فردی بیمار، یکی از چالش‌های پیش روی پزشکان است. ازاین‌رو، مطالعات اخیر اثرات محافظتی این داروها را بر بیماری‌های قلبی‌عروقی و کلیوی بررسی کرده‌اند. متاآنالیزهای اخیر نیز به بررسی تأثیر این داروها بر پیامدهای قلبی پرداخته‌اند. اگرچه مطالعات مختلفی به ارزیابی اثرات مهارکننده‌های SGLT-2 پرداخته‌اند، تأثیر آن‌ها بر وضعیت قلبی به‌طور کامل بررسی نشده است. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تأثیر پنج داروی این گروه و اثر کلی این دسته دارویی بر خطر مرگ‌ومیر کلی (ACM)، مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی (CVM)، انفارکتوس میوکارد (MI)، حوادث مغزی-عروقی (CVA) و بستری شدن به دلیل نارسایی قلبی (HHF) انجام شده است.
این مطالعه که در Journal of Diabetes & Metabolic Disorders-2025 به چاپ رسیده است، با جستجوی پایگاه‌های داده PubMed، Scopus، Embase، Cochrane Library و Google Scholar از ۱ ژانویه ۲۰۱۰ تا ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳، به بررسی مطالعات مرتبط پرداخته است. در این پژوهش، از دستورالعمل‌های PRISMA برای مرور سیستماتیک و متاآنالیز استفاده شد. پیامدهای اولیه شامل بررسی خطر ACM، CVM، HHF، MI و CVA در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ بود که با یکی از مهارکننده‌های SGLT-2 تحت درمان قرار گرفته بودند. ناهمگونی بین مطالعات با استفاده از آزمون Q کوکران و I² ارزیابی شد و از آزمون Egger برای بررسی سوگیری انتشار استفاده شد.
تحلیل داده‌های حاصل از ۱۸ مطالعه شامل ۷۰,۸۳۰ شرکت‌کننده نشان داد که درمان با مهارکننده‌های SGLT-2 به‌طور معناداری با کاهش ACM ،CVM ،MI و HHF همراه بود. اما این درمان رابطه معناداری با کاهش خطر CVA (سکته مغزی) نداشت. تحلیل‌های زیرگروهی نشان داد که تأثیر مهارکننده‌های SGLT-2 بر پیامدها بسته به نوع داروی مورد استفاده متفاوت است.
درمان با مهارکننده‌های SGLT-2 به‌طور معناداری خطر مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی، مرگ‌ومیر کلی، انفارکتوس میوکارد و بستری شدن به دلیل نارسایی قلبی را کاهش می‌دهد. امپاگلیفلوزین، کاناگلیفلوزین و داپاگلیفلوزین تأثیر معناداری در کاهش مرگ‌ومیر کلی داشتند. علاوه بر این، کاناگلیفلوزین به‌طور معناداری با کاهش مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی همراه بود. تمام داروهای مهارکننده SGLT-2 تأثیر قابل‌توجهی در کاهش خطر بستری شدن ناشی از نارسایی قلبی داشتند.
ارسال نظر