آنژین صدری تکرارشونده با علائم کلاسیک و بدون هیچ یافته‌ای در آنژیوگرافی کرونری: آنژین میکروواسکولار

بر اساس گزارش‌های انجمن قلب آمریکا در سال 2024، بیماری‌های شریان کرونری یکی از دلایل اصلی مرگ در ایالات متحده و در سراسر جهان هستند. درد قفسه سینه (آنژین صدری)، تنگی نفس، و تعریق از شایع‌ترین و اصلی‌ترین علائم مشاهده شده در بیماران مبتلا به این وضعیت‌ها هستند. انسداد شریان‌های کرونری می‌تواند به علت ترومبوز شدید، آترواسکلروز شریان‌های کرونری یا گاهی انسداد شریان‌های کوچک‌تر و فرعی باشد که در تصویربرداری‌های تخصصی کرونری قابل تشخیص نیستند.

یکی از علل نادر درد قفسه سینه‌ی تیپیکال، آنژین میکروواسکولار (MVA) است که به چندین علت احتمالی نسبت داده شده و هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است. نشان داده شده که یکی از علل این وضعیت می‌تواند تنگی گذرای عروق باشد که عمدتاً ناشی از اختلال عملکرد اندوتلیوم این عروق است. این وضعیت بیشتر در زنان یائسه دیده می‌شود. اگرچه به نظر می‌رسد علت این وضعیت با بیماری‌های کرونری انسدادی متفاوت است، اما عوامل خطر آن مشابه هستند و شامل دیابت، فشار خون بالا، پیری و سیگار کشیدن می‌شوند. تشخیص آنژین میکروواسکولار همیشه آسان نیست. آنژیوگرافی کرونری و نوار قلب بین اپیزودها عمدتاً طبیعی هستند، اما اسکن پرفیوژن میوکارد ممکن است جریان خون کاهش‌یافته را نشان دهد. آنژین میکروواسکولار ناشی از افزایش تون عروقی است؛ و پس از آن می‌تواند منجر به اختلال در پرفیوژن میوکارد شود. بیماران مبتلا به MVA در معرض خطر بالایی از عوارض جانبی قلبی عروقی مهم، از جمله مرگ‌ومیر قلبی عروقی هستند. از آنجا که MVA اغلب در عمل روزانه نادیده گرفته می‌شود، احتمالاً بیمار تحت تصویربرداری‌های تکراری، آنژیوگرام‌ها، مراجعات مکرر به اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و کاهش کیفیت زندگی قرار می‌گیرد.

هما طاهری و همکاران در مجله ی Clinical Case Reports در سال 2024 مرد ۴۵ ساله‌ای را معرفی می‌کنند که بدون سابقه پزشکی قبلی به بخش اورژانس مراجعه کرده و از درد قفسه سینه و تعریقی که ۲۰ دقیقه پیش در حین برف پارو کردن شروع شده، شکایت دارد.

مردی ۴۵ ساله با درد شدید پشت جناغ سینه، تنگی نفس و تعریق به بخش اورژانس مراجعه کرد. علائم او ۲۰ دقیقه قبل، هنگام برف پارو کردن شروع شده بود. درد ادامه داشت اما پس از استراحت در ماشین در مسیر به اورژانس کاهش یافت. بیمار سابقه اپیزودهای مشابهی داشت که قبلاً به عنوان درد غیرقلبی (عضلانی-اسکلتی) تشخیص داده شده بود. در بررسی‌ها، بیمار تحت چندین آزمایش از جمله نوار قلب (ECG)، اکوکاردیوگرافی، تست استرس و آزمایش‌های خون قرار گرفته بود که هیچ‌گونه ناهنجاری قابل توجهی نشان ندادند. او به مدت ۲۵ سال، به‌طور متوسط ۱۰ نخ سیگار در روز مصرف می‌کرد (معادل ۱۲.۵ سال/پاکت). بیمار سابقه‌ای از فشار خون و بیماری ایسکمیک قلبی را در پدرش از سن ۵۵ سالگی ذکر کرد و همچنین مصرف الکل یا مواد مخدر را انکار کرد و اعلام کرد که سبک زندگی کم‌تحرک با حداقل فعالیت بدنی دارد.

علائم بیمار پس از مصرف داروهای استاندارد ضد آنژین و رعایت تغییرات توصیه‌شده در سبک زندگی برطرف شد. بیمار با دارو ترخیص شد و در پیگیری‌های بعدی، هیچ علامت عودکننده‌ای گزارش نشد و نوار قلب و اکوکاردیوگرافی نیز طبیعی بودند. همچنین، نظارت‌های اضافی از جمله بررسی فشار خون به‌صورت دوماهه و اسکن CMR نتایج طبیعی نشان دادند و ثبات وضعیت بیمار را تأیید کردند.

بیمارانی با درد مکرر قفسه سینه که در ارزیابی‌های معمول بیماری‌های قلبی، ناهنجاری قابل توجهی نداشته‌اند، به‌ویژه در زنان یائسه، باید از نظر پاتولوژی‌های میکروواسکولار کرونری بررسی شوند. توصیه می‌شود ارزیابی تهاجمی یا غیرتهاجمی عروق کوچک کرونری مد نظر قرار گیرد. به دلیل خطر بالای بروز عوارض قلبی شدید و مرگ‌ومیر، این بیماران باید در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرند. درمان اصلی این بیماران شامل داروهای ضد آنژین مانند بتابلاکرها و مسدودکننده‌های کانال کلسیم است.