مرور سیستماتیک و متا‌آنالیز
بررسی ارتباط بین شاخص تری‌گلیسرید-گلوکز و بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی (PAD) یکی از مشکلات بالینی مهم است که حدود 1.52٪ از بزرگسالان بالای 40 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در حالی که گزارش‌ها حاکی از آن است که بیش از 20٪ از افراد بالای 80 سال به این بیماری مبتلا هستند. این وضعیت آترواسکلروز انسدادی منجر به ایسکمی اندام تحتانی می‌شود و علیرغم پیشرفت‌هایی در درمان‌های دارویی و بازسازی عروق، پیش‌آگهی همچنان ضعیف است و تقریباً نیمی از بیماران نیاز به قطع عضو دارند. علاوه بر این،PAD اغلب تشخیص داده نمی‌شود و بسیاری از بیماران تحت درمان‌های مناسب قرار نمی‌گیرند. برای حل این مشکل، انتظار می‌رود یک آزمایش تشخیصی مانند آزمایش خون با حساسیت و ویژگی کافی، شناسایی و درمان این افراد را بهبود بخشد. با این حال، از آنجا که PAD عوامل خطر مشترک و مکانیسم‌های بیماری‌زایی مشابهی با سایر بیماری‌های قلبی‌عروقی دارد، تاکنون هیچ نشانگر زیستی خاصی شناسایی و در عمل بالینی استفاده نشده است.
در دهه گذشته، توجه خاصی به ارتباط بین دیابت و PAD جلب شده است. مطالعات بالینی و پیش‌بالینی نشان داده‌اند که دیابت در مدل‌های انسانی و حیوانی PAD با پیامدهای بدتر مرتبط است. به‌طور خاص، مقاومت به انسولین (IR) به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین عوامل پاتوفیزیولوژیکی در این ارتباط مطرح است.IR یکی از نشانه‌های بارز دیابت نوع 2 (T2DM) است و تأثیرات مستقیمی بر عروق خونی دارد.
جالب است که مطالعات از مدل HOMA-IR برای ارزیابی مقاومت به انسولین استفاده کرده‌اند. با این حال، استفاده از این روش در عمل بالینی دارای محدودیت‌هایی از جمله هزینه، زمان اجرا و تهاجمی بودن است که آن را چالش‌برانگیز می‌کند. به همین دلیل، یک ابزار تخمینی ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر، مانند شاخص تری‌گلیسرید-گلوکز (TyG)، نیز برای شناسایی ارتباط بین IR و PAD استفاده شده است، اما نتایج همچنان نهایی نشده‌اند.
یک مرور سیستماتیک و متا‌آنالیز نشان داده است که شاخص TyG بالاتر با بروز سفتی شریانی مرتبط است. چندین مطالعه همبستگی بین TyG و PAD را از نظر تشخیص و پیش‌آگهی بررسی کرده‌اند، اما این نتایج هنوز به‌طور جامع جمع‌بندی نشده‌اند و هیچ مرور سیستماتیکی به بررسی این مطالعات نپرداخته است. بر این اساس، امیرسعید سماورچی تهرانی و همکاران مطالعه ای با هدف جمع‌بندی شواهد موجود در مورد ارتباط بین شاخص TyG و PAD و ارزیابی ارزش تشخیصی و پیش‌بینی‌کننده آن برای پیامدهای نامطلوب انجام دادند.
بانک‌های اطلاعاتی آنلاین شامل PubMed، Embase، Scopus و Web of Science برای یافتن مطالعاتی که شاخص TyG را در بیماران مبتلا به بیماری PAD در مقایسه با گروه کنترل گزارش کرده‌اند و همچنین مطالعاتی که ارتباط بین افزایش TyG و شیوع PAD را بررسی کرده‌اند، مورد جستجو قرار گرفتند. متا‌آنالیز با مدل اثرات تصادفی برای محاسبه تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) و فاصله اطمینان 95% جهت مقایسه سطح TyG و محاسبه نسبت شانس (ORs) ترکیبی برای افزایش 1 واحدی در TyG و ارتباط بین چارک/سومک بالاتر و پایین‌تر TyG با PAD انجام شد.
در بررسی نهایی، 22 مطالعه شامل 73,168 مورد وارد این بررسی شدند. نتایج این مطالعه که در مجله ی Nutrition & Diabetes در سال 2024 به چاپ رسید نشان داد که متا‌آنالیز با مدل اثرات تصادفی در بیماران مبتلا به PAD به‌طور معناداری سطح بالاتری از شاخص TyG نسبت به گروه کنترل داشتند و همچنین، شدت بیشتر PAD با سطح بالاتر TyG مرتبط بود. علاوه بر این، افزایش 1 واحدی در TyG با افزایش 60 درصدی در احتمال ابتلا به PAD همراه بود و در نهایت، بالاترین چارک TyG (Q4) به‌طور معناداری احتمال بالاتری برای PADنسبت به چارک اول داشت.
این بررسی ارتباط معناداری بین سطوح TyG و PAD و شدت آن شناسایی کرد. این یافته‌ها نه تنها به درک ما از نقش مقاومت به انسولین در پاتولوژی PAD کمک می‌کند، بلکه به پزشکان یک شاخص دقیق برای ارزیابی ریسکPAD و عوارض آن ارائه می‌دهد. این موضوع می‌تواند به استراتژی‌های مؤثرتر برای پیشگیری و مدیریت این بیماری در آینده منجر شود.
ارسال نظر